NHS. Hồ Thị Nga – IVFMD Bình Dương
 
Tuổi vị thành niên là giai đoạn chuyển tiếp quan trọng trong cuộc đời của mỗi người, đánh dấu sự trưởng thành về mặt tâm lý, nhận thức và văn hóa. Giai đoạn này được khởi đầu bằng những thay đổi sinh học của tuổi dậy thì, một hiện tượng sinh học bao gồm những thay đổi về cấu trúc cơ thể và nhân trắc học dưới sự kiểm soát của hormone và thần kinh sinh lý. Sự xuất hiện các đặc điểm giới tính thứ cấp ở bé gái bao gồm sự phát triển của vú, lông mu và kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt là một quá trình sinh lý bình thường được đặc trưng bởi sự bong tróc định kỳ và theo chu kỳ của nội mạc tử cung kèm theo mất máu; đây là dấu hiệu quan trọng nhằm đánh giá sự phát triển bình thường và loại trừ các tình trạng bệnh lý ở thanh thiếu niên. Chỉ số BMI là công cụ giúp nhân viên y tế đánh giá các vấn đề thừa cân và thiếu cân.
 
Tuy nhiên, do thay đổi lối sống, thói quen, chế độ ăn uống, tình trạng béo phì ngày càng tăng. Thừa cân béo phì có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt không đều, làm giảm khả năng sinh sản và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư có tính nhạy cảm với hormone. Béo phì được coi là nguyên nhân gây mất cân bằng hormone sinh dục. Kinh nguyệt không đều thường gặp ở những phụ nữ béo phì trong tuổi dậy thì hơn là người béo phì trong thời thơ ấu. Béo phì có liên quan chặt chẽ đến tình trạng hiếm muộn và rối loạn kinh nguyệt.
 
Tác giả Agrawal và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu cắt ngang tại Durgapur (Tây Bengal) trên 600 bé gái vị thành niên từ 12-17 tuổi đến từ Trường Mẫu giáo DAV, Durgapur và Trường Trung học CMPS, Durgapur trong vòng 1 năm. Những bé gái đang điều trị bằng hormone để điều trị rối loạn kinh nguyệt và những bé gái không có mặt trong thời gian phỏng vấn thì không được nhận vào nghiên cứu.
 
Các phương pháp thu thập dữ liệu bao gồm: Phỏng vấn cá nhân bằng bảng câu hỏi được thiết kế sẵn, đo chiều cao và cân nặng, khám sức khỏe bao gồm: tên, tuổi, tuổi bắt đầu hành kinh, chu kỳ kinh nguyệt (chu kỳ kinh đều, khoảng cách có kinh giữa 2 chu kỳ, số ngày hành kinh và lượng máu kinh), các thông tin về hành kinh và có cần can thiệp về y tế để điều trị rối loạn kinh nguyệt hay không. Tuổi bé gái được làm tròn. Bảng câu hỏi được thu thập cùng ngày để đảm bảo tính bảo mật và ngăn ngừa nhiễu thông tin. Cân nặng được tính bằng kilogram. Chiều cao được đo bằng centimet. BMI được tính bằng công thức: cân nặng (kg)/ chiều cao ² (m²). Các biến phân loại được thể hiện dưới dạng số bệnh nhân, tỷ lệ phần trăm bệnh nhân và được so sánh giữa các nhóm bằng cách sử dụng thử nghiệm bình phương của Pearson’s để xác định tính độc lập giữa các thuộc tính
 
Kết quả nghiên cứu cho thấy: Trong tổng số 600 trẻ em gái, có 119 trẻ em gái (19,8%) có
BMI < 18,5 kg/m², 357 trẻ em gái (59,5%) có BMI trong khoảng 18,5-24,99 kg/m² và 124 trẻ em gái (20,7%) có BMI > 25 kg/m².

• Chỉ có 68 trẻ em gái (57,1%) có BMI thấp hơn, 205 trẻ em gái (57,4%) có BMI bình thường và 62 trẻ em gái (50%) có BMI > 25 kg/m² bị đau bụng kinh.
• Chỉ có 19 trẻ em gái (16%) có BMI thấp hơn, 46 trẻ em gái (12,9%) có BMI bình thường và chỉ có 15 trẻ em gái (12,1%) có BMI cao hơn bị rong kinh.
• Chỉ có 4 trẻ em gái (3,4%) có BMI thấp hơn, 14 trẻ em gái (3,9%) có BMI bình thường và 12 trẻ em gái (9,7%) có BMI cao bị thiểu kinh.
• Chỉ có 10 bé gái (8,4%) có BMI thấp hơn, 37 bé gái (10,4%) có BMI bình thường và chỉ có 28 bé gái (22,5%) có BMI cao có chu kỳ kinh nguyệt không đều.
• Chỉ có 5 bé gái (4,2%) có BMI thấp hơn, 12 bé gái (3,4%) có BMI bình thường và chỉ có 11 bé gái (8,9%) có BMI cao bị thiểu kinh.
• Chỉ có 2 bé gái (1,7%) có BMI thấp hơn, 3 bé gái (0,8%) có BMI bình thường và chỉ có 4 bé gái (3,2%) có BMI cao hơn bị đa kinh.
• Chỉ có 43 bé gái thiếu cân (36,1%), 166 bé gái (46,5%) có BMI bình thường và 68 bé gái (54,8%) có BMI cao hơn có triệu chứng tiền kinh nguyệt.
• BMI trung bình ở các bé gái là 21,6 ± 3,64 kg/m².
• Các bé gái có BMI cao thường bị thiểu kinh, cường kinh, chu kỳ kinh nguyệt không đều, nhiều máu kinh, các triệu chứng tiền kinh nguyệt và ít bị đau bụng kinh và rong kinh hơn so với các bé gái có BMI bình thường và các bé gái thiếu cân.

Nghiên cứu này cho thấy mối liên hệ giữa BMI và rối loạn kinh nguyệt ở các bé gái vị thành niên. Các bé gái có chỉ số BMI cao có xu hướng gặp nhiều vấn đề về kinh nguyệt hơn, đặc biệt là kinh nguyệt ít, chu kỳ kinh nguyệt không đều, kinh nguyệt nhiều, các triệu chứng tiền kinh nguyệt. Các vấn đề này có thể do các yếu tố như mất cân bằng hormone, viêm nhiễm, rối loạn chuyển hóa, tình trạng kháng insulin. Những phát hiện này là cơ sở cho các chuyên gia y tế trong việc tư vấn và can thiệp kịp thời cho các bé gái vị thành niên có BMI cao. Điều quan trọng là nâng cao nhận thức về mối liên quan giữa BMI và rối loạn kinh nguyệt cho cả phụ huynh và thanh thiếu niên để đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.
 
Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng có một số hạn chế:

• Kích thước mẫu nghiên cứu có hạn chế, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng khái quát hóa kết quả cho toàn bộ quần thể.
• Dữ liệu dựa trên việc tự khai báo, điều này có thể dẫn đến sai lệch do người tham gia có thể khai báo không chính xác hoặc không đầy đủ.
• Thiết kế nghiên cứu cắt ngang chỉ cho thấy mối tương quan giữa BMI và rối loạn kinh nguyệt, không thể chứng minh mối quan hệ nhân quả.

Dựa trên kết quả của nghiên cứu, các khuyến nghị được đưa ra bao gồm:

• Nâng cao nhận thức về mối liên quan giữa BMI và rối loạn kinh nguyệt cho cả phụ huynh và thanh thiếu niên.
• Khuyến khích các bé gái vị thành niên duy trì lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý và tập thể dục thường xuyên để kiểm soát cân nặng và cải thiện sức khỏe sinh sản.
• Cung cấp các dịch vụ y tế về sức khỏe sinh sản cho các bé gái vị thành niên, bao gồm tư vấn về kiểm soát cân nặng, điều trị rối loạn kinh nguyệt và dự phòng mang thai ngoài ý muốn.

 
Nghiên cứu này đã cung cấp thông tin quan trọng về mối liên quan giữa BMI và rối loạn kinh nguyệt ở các bé gái vị thành niên. Các kết quả của nghiên cứu này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về vấn đề này và khuyến khích các biện pháp can thiệp sớm để bảo vệ sức khỏe sinh sản cho các bé gái.
 
Tài liệu tham khảo:
Agrawal M, Goyal A, Gupta P, Agrawal A. Study of menstrual disorders and its correlation with BMI in adolescents. Int J Reprod Contracept Obstet Gynecol 2023;12:1399-404.
DOI: https://doi.org/10.18203/2320-1770.ijrcog20231232

Từ khóa: BMI, kinh nguyệt không đều, béo phì